De koi kan ziek woorden door verschillende aandoeningen. In ons artikel bespreken we een aantal aandoeningen de uw koi kan oplopen.
Parasieten
Een parasiet is een organisme dat op of in een ander organisme ( de gastheer ) leeft en daarvan profiteert, gewoonlijk doordat de parasiet eet van de gastheer. De gastheer profiteert niet van de aanwezigheid van de parasiet; integendeel, de aanwezigheid van de parasiet is meestal schadelijk.
Koi kunnen gastheer zijn voor verschillende parasieten, van kleine eencellige organismen ( protozoa ) tot grote zichtbare parasieten als visluis, bloedzuigers en “wormen”. Omdat er zoveel verschillende parasieten voorkomen, zullen we ze hier behandelen naar hun biologische soort.
Witte stip
Witte stip is bekend bij eenieder die al wat langer vissen houdt. Het wordt veroorzaakt door een protozoon met de wetenschappelijke naam Ichthyophthirius multifiliis. Witte stip kent een ingewikkelde levenscyclus en kan zich snel door een vissenbevolking verspreiden.
De witte stipjes op de huid, vinnen en kieuwen worden “rijp” wanneer ze ongeveer 1 mm zijn, breken dan door de huid heen en vallen er af. Binnen een paar uur nestelen ze zich in de vijver en vormen ze een kiemcel. Ze vermenigvuldigen zich vervolgens, waardoor meer dan duizend kleine infectiehaardjes worden gevormd. Wanneer deze “zwemsporen” uit de kiemcel breken, moeten ze binnen 24 uur een gastheer vinden om te overleven.
Koi die geïnfecteerd zijn, vertonen de kenmerken witte stipjes, krabben zichzelf en willen de watertoevoerbuis inzwemmen. Wanneer de infectie zich verder ontwikkeld, eten de vissen niets meer, worden ze passief en verliezen hun kleur. Als u er niets aan doet, is witte stip dodelijk. Gelukkig zijn er in de handel effectieve middelen tegen de ziekte verkrijgbaar.
Vinrot, zweren en bloedvergiftiging
Sommige bacterien, met name Aeromonas en Pseudomonas, veroorzaken vinrot, huidaandoeningen en interne bloedingen. Deze bacteriën komen gewoon in zoet water voor en kunnen al bij een temperatuur van 10 graden celsius ziekten veroorzaken, zodat ze met name in de lente en de herfst een probleem kunnen vormen.
Ze veroorzaken vaak infecties bij vissen die verzwakt zijn door stress, verwondingen op het lichaam, of slechte waterkwaliteit. Wanneer u de waterkwaliteit in de vijver optimaal houdt, bent u ook bezig met het voorkomen van dit soort problemen.
Karpererythrodermatitis, een huidziekte die veroorzaakt wordt door een variant van Aeromonas, leidt tot zweren op de huid van de besmette koi. De ziekte begint meestal met een verwonding, en de beschadiging die de infectie veroorzaakt, leidt vaak tot secundaire schimmelinfecties. Wanneer hier niets aan gedaan wordt, zullen deze infecties door het lichaam verspreiden, wat kan resulteren in interne bloedingen en septikemie ( bloedvergiftiging ).
Als er op tijd een diagnose wordt gesteld, kan de infectie met een antibiotica-kuur worden bestreden, hoewel daarbij problemen kunnen optreden wanneer deze geneesmiddelen eerder verkeerd zijn toegepast.
“Gatenziekte” is waarschijnlijk de term die veel koibezitters gebruiken om de zweren te beschrijven die op het lichaam van de koi voorkomen als gevolg van een bacteriële infectie. Zulke gaten leiden onveranderlijk tot problemen met de osmose. Bij een gezonde vis is er een evenwicht tussen de hoeveelheid water dat het lichaam binnenkomt ( voornamelijk via osmose door de kieuwen ) en het water dat het lichaam via de nieren als urine uitscheidt.
Wanneer een koi gaten in het lichaam heeft, dringt het water vrijelijk door de beschadigde huid naar binnen en vormt een extra belasting voor de nieren, waardoor ze kunnen uitvallen. In deze omstandigheden kan het de moeite waard zijn om zout aan het water toe te voegen, en wel 3 gram per liter water. Deze oplossing van 0,3 procent helpt om het osmose-evenwicht bij de wond weer te herstellen en om de werkbelasting van de nieren te verlichten.
Met een zoutbehandeling kan het evenwicht bij gestreste koi vaak weer worden hersteld; gestreste koi zijn wat vatbaarder voor bacteriële infecties. Zout is een krachtig desinfecterend middel dat de ziekteverwekkende bacterien vaak uitschakeld voordat die problemen veroorzaken. Wanneer er een lading koi uit Japan aankomt, zullen de meeste handelaren de koi bijvoorbeeld een bepaalde tijd laten laten bijkomen in een vijver waar water in zit dat soms wel de dubbele concentratie zout bevat van wat hierboven is aangegeven.
De koibezitter moet dus voortdurend een grote zak zout onder handbereik hebben om bij de eerste tekenen van een probleem wat aan het vijverwater toe te voegen. ( De zoutconcentraties die hier worden aangegeven zijn over het algemeen lager dan de concentraties die meestal worden opgegeven. We zijn dus voorzichtig; wanneer u teveel zout toegevoegd en/of het zout wordt niet eerst met water verdund voordat het in de vijver wordt gedaan, kunnen de vissen “zoutblaren” krijgen. Als u ervaren bent in het houden van koi, gebruikt u wellicht al iets meer zout dan wij aanbevelen. )
Bacteriële kieuwziekten
De kieuwen kunnen worden besmet door veel verschillende soorten bacteriën; de symptomen hangen af van de aard en de ernst van de infectie. In veel gevallen zal een onderzoek onder microscoop uitwijzen dat de uiteinden van de kieuwplaatjes aan elkaar vastzitten; in ernstige gevallen zullen de plaatjes helemaal aan elkaar zijn vastgekoekt. Ook kunnen de kieuwenplaatjes zodanig wegteren dat alleen het kraakbeengedeelte overblijft.
Hier moet wel opgemerkt worden dat het niet altijd de bacteriën zijn die verantwoordelijk zijn voor deze verschijnselen; veel kieuwziekten zijn nog niet goed beschreven.
Bacteriële kieuwziekten zijn niet gemakkelijk te behandelen. Wanneer de diagnose in een vroeg stadium kan worden gesteld, is het mogelijk dat de koi weer beter wordt, maar het komt vaak voor dat de schade niet meer kan worden hersteld tegen de tijd dat de symptomen zichtbaar worden.
Buikwaterzucht
De symptomen van “buikwaterzucht” zijn heel duidelijk: uitpuilende ogen ( vaak aangeduid als exophthalmus ) en uitgezette schubben als bij een dennenappel. Het is belangrijk om te weten dat buikwaterzucht een teken is van een aantal mogelijke gezondheidsproblemen.
De ziekte kan onder meer veroorzaakt worden door haperende nieren of congestie bij het hart, maar kan ook veroorzaakt worden door een bacteriële invasie. Het is buitengewoon moeilijk een adequate keuze te maken uit een van de mogelijk oorzaken van buikwaterzucht; uiteindelijk kan een bacteriële infectie slechts worden vastgesteld als de symptomen ook bij andere vissen voordoen.
Bacteriële buikwaterzucht is een besmettelijke ziekte, zodat besmette vissen het best afgezonderd kunnen worden. Wanneer u het vijverwater behandelt met een goede bactericide, kunt u voorkomen dat de ziekte overslaat op andere vissen. De reeds besmette koi kunnen het best in afzondering behandelt worden met breedspectrum-antibiotica of vergelijkbare geneesmiddelen.